Jednym z nieożywionych elementów przyrody są skały.  Budują one skorupę ziemską, na której znajduje się warstwa gleby.

  1. Skały to naturalny składnik skorupy ziemskiej, złożony  z kilku minerałów lub tworzony przez jeden minerał. 
  2. Minerał - to naturalny składnik skorupy ziemskiej jednorodny w swoim składzie.
  3. Rodzaje skał:

a) lite- zbudowane są z minerałów silnie ze sobą spojonych. Nie da się ich rozkruszyć w dłoni.

  • granit - twarda skała ziarnista zbudowana z kolorowych minerałów miki, szarego kwarcu, białego skalenia. W skale tej widać wyraźnie duże kawałki minerałów. Skała ma kolor szary, szarozielony lub szaroróżowy;
  • piaskowiec - spojone silnie ziarna kwarcu. Kolor kremowy, czarowny, żółty;
  • wapień -zbudowany ze szkieletów zwierząt, żyjących niegdyś w morzach.

b)  zwięzłe- powstają z okruchów skalnych i minerałów słabo ze sobą spoiste. Dzięki temu można je kruszyć w dłoni.

  • less - zbudowany z bardzo drobnych ziarenek kwarcu. Skała podatna na wypłukiwanie. Koloru od żółtokremowego do szarożółtego;
  • ił- zbudowana z bardzo drobnych ziaren mocno sklejonych ze sobą. Kolor od żółtokremowego do szarożółtego;
  • glina - zbudowana z ziaren o różnych rozmiarach, pod wpływem wody bardzo plastyczna. Kolor żółty lub czerwonawy.

c)  luźne - zbudowane z okruchów skalnych, które nie są ze sobą spojone. 

  • żwir - składa się z luźnych ziaren, grubszych od piasku, zawiera różne minerały;
  • piasek - luźne, małe ziarna (okruchy skalne) kwarcu, ma kolor szary, szarozielony lub szarożółty.

4.   Skały dzielimy ze względu na ich miejsce powstawania.


magmowe                                                osadowe


powstały z roztopionych skał- magmy,                 powstały przez osadzanie się okruchów skalnych

która zastygając, tworzyła skały wewnątrz                 roślin lub zwierząt.

ziemi, bądź na powierzchni.                                         np. żwir, węgiel kamienny, wapień, torf.

np. bazalt, granit

                                                       przeobrażone (metamorficzne) 

powstały ze skał magmowych lub osadowych,

na skutek przeobrażenia pod wpływem wysokiej temperatury lub ciśnienia.

Praca domowa

Proszę o wykonanie ćwiczeń z danego tematu- bez zadania nr 4.

Karta pracy utrwalająca powyższy temat została przesłana na Wasze konta w office.